Engelli Asansörü

Engelli Asansörü Nedir?

Engelli asansörü hastalar ve merdiven veya benzeri bir yükselti çıkamayacak insanlar için tasarlanmış asansör tipidir. Bu durumla sürekli olarak yüz yüze olanların dışında kısa süreliğine bu duruma maruz kalabilmek de mümkün. Ameliyat sonrası hareket zorluğu, vücudun çeşitli bölgelerinde oluşan kırık ve çıkıklar bu duruma örnek gösterilebilir. Bu gibi durumlar bizi kısa süreliğine çevremize bağımlı kılabiliyor. Dolayısıyla hepimiz engelli asansörlerinin potansiyel kullanıcılarıyız.

Engelli Asansörü Ne İşe Yarar?

Engelli asansörleri de çevresel zorluklar yaşayan insanların önlerine çıkan engelleri aşabilmeleri için tasarlanıyor. Bu asansörler görevlerini platform veya merdivenlerin köşelerine yerleştirilmiş mekanizmalar aracılığı ile yapar. Bu yolla yukarı ve aşağı yönde hareket sağlanır. Merdiven asansörü veya engelli asansörü olarak adlandırılır. Kullanım alanları genellikle evler ve iş yerleridirler.

KANUNİ DAYANAKLAR NELER?

Bu konu ile ilgili çeşitli kanunlarda hükümler bulunmaktadır. Kat Mülkiyeti Kanunu Madde 42 buna örnektir. Ayrıca İmar Kanununa eklenen madde ile engelliler ile ilgili konularda ne şekilde davranılacağı kayda alınmıştır. Bu alanlarda Türk Standartları Enstitüsünün ilgili standardına uyulmasının zorunlu olduğu belirtilmiştir.
Bunun dışında Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 10. Maddede geçen ifadeler de bu sınıfa dahil edilebilir. Söz konusu maddede özürlüler ile ilgili alınabilecek önlemlerin eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacağı vurgulanmıştır. Ülkemizde bu konu ile ilgili gerekli yasal düzenlemeler yapılmıştır. Özellikle TSE 81-70 Standardının uygulanması yönünde yasal zorunluluk bulunmaktadır. Bu konuda daha detaylı bilgiler Asansör Yönetmeliğinde bulunmaktadır. Bu standartların uygulanması neticesinde engelli asansörü kullanımı konusunda birçok zorluk ortadan kalkacaktır. Zaten mevcut olan kanuni destek doğrultusunda farkındalık oluşturma gerekliliği mevcuttur. Bu yolla ankara asansör bakımı uygulamanın yaygınlaşması mümkün olacaktır.

Üretim ve Bakım

Engelli asansörü istenilen boyut ve renkte üretilebiliyor. Hitap ettiği kitle dolayısıyla engelli asansörü birtakım ayırt edici özelliklere sahip. Örneğin daha geniş bir girişe sahip oluyorlar ve iç kısımdaki düğmeler diğer asansörlere kıyasla daha alçak pozisyonda. Düğmeler görme engelliler düşünülerek çıkıntılı hazırlanıyor. Engelli asansörlerinin belirli periyotlarda gözden geçirilmesi gerekiyor. Gerekli tamirat işlemlerinin de yetkilendirilmiş asansör firmaları tarafından yapılması gerekiyor.

 Engelli Asansörü Çeşitleri Nelerdir?

Engelli asansörleri farklı formlarda üretiliyor. Kat merdivenleri ve merdivene yakın konumlanmış boylamsal hareket asansörler bunlardan ikisi. Bu asansörler düşmeyi engellemek için genellikle korkuluklara ya da kaymayan zemine yakın yapılıyor. Amaç düşme ihtimalinden en aza indirmek. Engelli bireyin ihtiyacını karşılayabilmek için esnek olmaları gerekiyor. Farklı mekanlara da uyum sağlayabilmesi için buna ihtiyaç var. Bunun dışında tekerlekli sandalye platformu ile birlikte üretilen engelli asansörü versiyonları da mevcut. Bu tip asansörler engelli kişinin tekerlekli sandalyeden asansöre taşınma zahmetini ortadan kaldırıyor. Bu yolla direkt olarak asansöre binmesini mümkün kılıyor. Ancak bu tip asansörler çok fazla yer kapladığı için küçük çaplı binalarda tercih edilmiyor. Bu asansörlere daha çok alışveriş merkezlerinde veya firma gibi büyük çaplı binalarda rastlanıyor. Bu tip asansörler ev gibi özel alanların aksine toplumsal alanlarda kullanıldığı için daha profesyonel mekanizmalar oldukları söylenebilir. Birçok ülkede hazırlanan kanuni metinlerde engelli asansörü konusunda ayrıntılı izahatlar yapılıyor. Avrupa ülkelerinin bu konuya gösterdikleri hassasiyet bakımından oldukça ileride oldukları söylenebilir.

Avrupa Birliğinde Engellilere Bakış Nasıl?

Avrupa Birliği birçok alanda olduğu gibi engellilere yaklaşım konusunda oldukça ilerde. Bir yandan toplumda farkındalık oluşturmaya yönelik çalışmalar sürüyor. Diğer yandan pratikte alınması gerekli önlemler alınmaya çalışılıyor. Engelli bireylerin engellerini kaldırmak için çalışmalar yürütülüyor ve yasal düzenlemeler getiriliyor. Bugün 75 yaş üstü insanların 3’te 1’inden fazlası küçük veya büyük ölçüde engellilik ile yüz yüze. Bu durum birtakım kısıtlamalar ile karşı karşıya kalmalarına yola açıyor. Dünya nüfusu yaşlanırken durum daha da vahim bir hal alıyor. Yapılan tahminlere göre 2060 yılına kadar Avrupa nüfusunun yarısından fazlası emeklilik yaşı olan 67 yaşın üstünde olacak. Bu durum hem günümüzde hem de gelecekte toplumsal hayatı tehdit ediyor. Toplumsal hayata katılamayan her birey toplumun üzerinde daha fazla sorumluluk anlamına geliyor.
Avrupa Birliği sınırlarında yaşayan her 6 kişiden bir tanesinin hafif veya ileri derecede engeli var. Bu 80 milyon insanın ekonomik ve sosyal yaşama katılamayacağı anlamına geliyor. Çünkü çevresel ve dış faktörler bu insanların topluma katılımlarını sınırlıyor. Bu insanların haklarından tamamıyla faydalanabilmeleri ve topluma katılımları için 7 sektörel eylemin hayata geçirilmesi gerekiyor. Bunlardan ilki ve en önemlisi erişebilme. Bu yazıda ağırlıklı olarak bunun üzerinde durulacak.

Erişebilme

Bu terim doğanın, tüm insanlara çevreye erişimi mümkün kılma özelliğini tarif ediyor. Bu belirli bir çevrede güvenlik, altyapının kullanımı mal hizmetlerinin mevcut olması anlamına geliyor. İnşa edilen yapılarda engellilerin bağımsız bir şekilde hareket edebilmesi öncelikli konulardan. Engelli insanların hareket ederken yaşayabilecekleri zorlukların göz önüne alınması gerekiyor. Avrupa Birliği engelliler için fırsat eşitliği standartlarını kabul ederek bu durumun üyeleri tarafından tanınmasına vesile oldu. Bu standartlar kabinin boyutları, otomatik kapı ve kabin ekipmanları ile ilgili sınırlamalar getiriyor. Kabinin boyutlarının standartlaşması özellikle tekerlekli sandalye kullanıcıları için faydalı oluyor.
Otomatik kapılara yerleştirilen koruyucu cihaz ile engelli birey ile kapının teması engelleniyor. Bu ışık perdesi yardımıyla sağlanıyor. Işık perdesi kapı kapanırken herhangi bir varlığı saptayıp engelli bireyleri olası kazalara karşı koruyor. Kapının önünde kenarları 150 cm’ye 150 cm bir boşluk bulunması gerekiyor. Diğer yandan engelli asansörü içinde bulunan kat düğmelerinin yazı yerine rakamla belirtilmesi gerekiyor. Katların sesli ve görsel yolla anons edilmesi ise bir başka zorunluluk. Tekerlekli sandalye kullanıcıları için bir ayna bulundurulması zorunlu. Sandalyeyi geriye doğru rahatça çıkartabilmeleri için bu ayrıntı düşünülmüş. Ayrıca asansörün çıkış esnasında yer ile hemzemin olması veya aradaki farkın 10 mm’den fazla olmaması gerekiyor. Çünkü olası bir yükselti farkının kazalara sebebiyet vermesi mümkün. Bu tehlikenin motor ve hız yönetici kullanılarak büyük oranda önüne geçiliyor.
Engellilere erişim olanağı sunabilmek için birçok ayrıntı düşünülmüş, yukarıda konu edilenler bu ayrıntıların sadece küçük bir kısmını temsil ediyor. Birçok kişi bu durumu küçük bir grubu kapsayan sorunlar için uygulan formalite olarak görebilir. Veya aşırı standartlaşma olarak tanımlanabilir. Ancak bu durumun fırsat eşitliğinin toplumdaki bir yansıması olduğunun farkına varılmalı.